Экономика
Экономика
Маңғыстау облысының ЖӨӨ 2019 жылы 1 456,8 млрд.теңгені құрады (ҚР ЖӨӨ-дегі облыстың ЖӨӨ үлесі 5,2% құрады). Қазақстан өңірлерінің ішінде ЖӨӨ көлемі бойынша Маңғыстау облысы 4-орында.
Экономиканың негізгі салалары
Өнеркәсіп
Облыс мұнай-газ ретінде позицияланады: жалпы республикалық көлемге шикі мұнай мен газ конденсатының 25% өндіріледі
Жыл сайын өңірде 18 млн. тонна мұнай және 3 млрд. текше метр табиғи газ өндіріледі
2018-2022 жылдарға шетелдік капиталдың қатысуымен 6 млрд. АҚШ долл., 5 мыңнан астам жаңа жұмыс орындарын құрумен
Маңғыстау облысында Forbes Global-2000 (CITIC Group, CNPC, HeidelbergCement, Tenaris, Shlumberger, Halliburton OMV Petrom, Arcelor Mittal, Maersk Oil, Saipem және т. б.) тізіміне кіретін әлемдік технологиялық көшбасшылар мен трансұлттық компаниялар жұмыс істейді.)
25%
Туризм
11 мың тарихи ескерткіш мемлекеттің қорғауына алынды, мыңдаған жартастағы поэма-суреттер елі
Бекет–Ата, Шақпақ–Ата, Шопан–Ата, Масат–Ата мешіттері мен бірегей ғибадатханалар өлкесі. бірақ Түркмениядан, Өзбекстаннан, Ресей мен Кавказдан, Иран мен Түркиядан
Каспий теңізінің жағалауында жағажай туризмі белсенді дамуда
Өңірде инфрақұрылымды дамыту бойынша жоба әзірленуде. Президенттің тапсырмасы бойынша Ұзындығы 27 км болатын "жылы жағажай" аймағы дамып келеді.
Каспий теңізінің шығанағында "Кендірлі" демалыс аймағы – Ақтау қаласынан 210 км жерде орналасқан заманауи сәулет кешені орналасқан.
11
Экономика салаларының өсу қарқыны
Өнеркәсіп
(2022 жылғы қаңтар-қыркүйек 2021 жылғы қаңтар-қыркүйекке, %)
101,5
Ғимарат
(2022 жылғы қаңтар-қыркүйек 2021 жылғы қаңтар-қыркүйекке, %)
65,3
Көлік
(2022 жылғы қаңтар-қыркүйек 2021 жылғы қаңтар-қыркүйекке, %)
108,7
Ауыл шаруашылығы
(2022 жылғы қаңтар-қыркүйек 2021 жылғы қаңтар-қыркүйекке, %)
114,8
Сауда
(2022 жылғы қаңтар-қыркүйек 2021 жылғы қаңтар-қыркүйекке, %)
123,1
Байланыс
(2022 жылғы қаңтар-қыркүйек 2021 жылғы қаңтар-қыркүйек, %)
110,5
Облыс аумағында пайдалы қазбалардың бай шоғыры орналасқан. Минералдық шикізат қорлары олардың алуан түрлілігі, шоғырлардың қуаты, оларды игеру ыңғайлылығы бойынша бірегей және әлемдік геологияда теңдесі жоқ.
Пайдалы қазбалардың негізгі түрлері мұнай мен газ болып табылады. Кен орындарының көпшілігі Жаңа Өзен қаласы ауданында және Бозашы түбегінде шоғырланған. Маңғыстау облысының аумағында мұнай мен газдың 59 кен орны барланды, оның ішінде: Ақсаз, Ақтоты, Арыстановское.
Облыс бойынша барланған мұнай қоры 3 млрд тоннадан асады. Сонымен қатар, Каспий теңізінің шельфінде Облыстың жағалауындағы ірі мұнай қорының табылуы болжануда.
Облыс аумағында қоңыр көмірдің бес көрінісі белгілі. Көмірдің өзіне тән ерекшелігі тоннасына 20 граммға дейін германия концентрациясының, сондай-ақ басқа да сирек шашыраңқы элементтердің жоғары концентрациясы болып табылады, бұл осы көмірлерді осы элементтердің өнеркәсіптік шоғырларын іздеуге қатысты перспективаға жатқызуға мүмкіндік береді.
Маңғышлақ түбегі стронция кең таралған әлемнің негізгі аймақтарының бірі болып табылады (табылған кендердегі стронция құрамы орта есеппен 20% - ға жуықты құрайды). Ең ірілері-Аурташ, Үнгозин, Үшқұдық кен орындары.
Маңғыстаудың тау бөлігінде фосфориттер мен темір кендерінің пайда болуы барланған. Облыс аумағында бір марганец кен орны белгілі, барланған қорлар шамамен 2,7 млн тоннаны құрайды, марганецтің орташа мөлшері — 12 %. Мыстың, ас тұзының, минералды тұздардың (мирабилит, тенардит), бор (7 кен орны) кен орындары да белгілі.
Облыста ғана емес, сонымен қатар одан тыс жерлерде де қабырға және қаптау материалы ретінде пайдаланылатын ұлутас-ұлутас кең таралған (200 млн.м3 астам жалпы баланстық қоры бар шамамен 30 кен орны барланған). Облыс аумағында жалпы бекітілген қоры 10 млн тоннадан асатын 7 бор кен орны белгілі. Бор құрылыста, ауыл шаруашылығында, жануарлар мен құстарды азықтандыру, бояу, шпатлевка, бұрғылау ерітінділерін және т.б. дайындау үшін кеңінен қолданылады. Бор сапасы көмірқышқыл кальцийінің 95,1-ден 98,7 % - ға дейін болуымен сипатталады.
2019ж. қаңтар-қыркүйекте облыстың барлық өнеркәсіп кәсіпорындарымен қолданыстағы бағамен 2181,1 млрд.теңгенің өнімі өндірілді, бұл тиісті кезеңге 99,3% құрайды. Кен өндіру өнеркәсібінде және карьерлерді қазуда 2019ж. қаңтар-қыркүйекте өнеркәсіп өндірісінің индексі 98,7% құрады. Өңдеу өнеркәсібінде өнеркәсіп өндірісінің индексі 2018ж. тиісті кезең деңгейіне 102,5% құрады. Электрмен жабдықтау, газ, бу беру және ауа баптауда есепті кезеңде өнеркәсіп өндірісінің индексі 2018ж. Сумен жабдықтауда; кәріз жүйесінде, қалдықтардың жиналуын және таратылуын бақылауда өнеркәсіп өндірісінің индексі есепті кезеңде 2018ж.
2021 жылғы қаңтардағы Экономикалық қызмет түрлері бойынша Маңғыстау облысының өнеркәсіп өндірісінің құрылымы
|
Қызмет түрі |
Өнеркәсіптік өнім (тауарлар, қызметтер) өндірісінің көлемі, млн. теңге |
Қызмет түрлерінің үлес салмағы өнеркәсіптік өнімнің облыстық көлемінде, % |
|
Кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу
|
1 962 246,2 |
|
|
Шикі мұнай мен табиғи газ өндіру |
1 752 428,9 |
|
|
Тау-кен өнеркәсібі саласындағы техникалық қызметтер |
206 875,2 |
|
|
Өңдеу өнеркәсібі
|
123 216,0 |
|
|
Азық-түлік өнімдерін өндіру |
4 263,7 |
|
|
Сусындар өндірісі |
375,4 |
|
|
Жеңіл өнеркәсіп |
2 035,4 |
|
|
Кокс және мұнай өңдеу өнімдерін өндіру |
22 899,8 |
|
|
Химия өнеркәсібі өнімдерін өндіру |
17 022,2 |
|
|
Резеңке және пластмасса бұйымдарын өндіру |
4 046,9 |
|
|
Өзге де металл емес минералдық өнімдер өндірісі |
15 710,9 |
|
|
Металлургия өнеркәсібі |
4 157,5 |
|
|
Машиналар мен жабдықтардан басқа, дайын металл бұйымдарын өндіру |
26 526,5 |
|
|
Машина жасау |
25 320,5 |
|
|
Жиһаз өндіру |
275,4 |
|
|
Өзге де дайын бұйымдар өндірісі |
0 |
|
|
Электрмен жабдықтау, газ, бу беру және ауа баптау |
81 865,5 |
|
|
Сумен жабдықтау; кәріз жүйесі, қалдықтардың жиналуын және таратылуын бақылау |
13 731,2 |
|
|
өнеркәсіп-барлығы |
2 181 058,8 |
100,0 |
2019ж. қаңтар-қыркүйекте Ауыл, орман және балық шаруашылығы өнімдерінің (қызметтерінің) жалпы шығарылымы облыс бойынша жалпы 13584,1 млн.теңгені құрады, бұл өткен жылғы тиісті кезең деңгейінен 0,1% - ға жоғары.
2011 жылғы қаңтар-қыркүйекте Ауыл, орман және балық шаруашылығы өнімдерін өндіру көлемі тірі салмақта мал мен құс сою көлемінің 1,2% - ға өсуіне байланысты, шикі сиыр сүті 1,3% - ға және тауық жұмыртқасы 27,3% - ға өсті.
2021 жылғы қаңтарда Маңғыстау облысында ауыл, орман және балық шаруашылығы өнімдерінің (қызметтерінің) жалпы шығарылымы (млн. теңге)
|
Ауыл, орман және балық шаруашылығы |
Одан: |
||
|
Ауыл шаруашылығы |
Одан: |
||
|
|
өсімдік шаруашылығы |
мал шаруашылығы |
|
|
13 584,1 |
12 855,6 |
10 118,1 (78,70%) |
2 687,1 (21,29%) |
